Sá sùng, một cái tên nghe khá lạ lẫm nhưng đối với người dân Hạ Long, hay những người sành ăn, những người thích nhậu thì sá sùng là một hải sản vô cùng bổ dưỡng, là nguyên liệu để chế biến thành những món nhắm độc đáo, thu hút khách du lịch cả trong và ngoài nước.
Tại Việt Nam, tùy theo mỗi vùng mà người dân có cách gọi khác nhau như sá sùng, sâu đất, đồn đột, chặt khoai, giun biển, địa sâm, bi bi, con cạp đất, đặc biệt người dân một số huyện ở Quảng Ninh thường gọi là “mồi”. Sá sùng thuộc ngành giun đốt chỉ sống ở những bãi cát ven biển nơi thủy triều lên, xuống tạo ra những doi cát. Nhìn bề ngoài, sá sùng rất giống giun đất, tuy nhiên, thân chúng màu trắng ngà, có ánh lên và có thể thay đổi nhiều màu sắc. Khi còn tươi, sá sùng có độ dài khoảng 5 đến 10 cm, cá biệt có con dài đến 15–40 cm, đường kính 20 cm. Mùa khai thác sá sùng thích hợp từ tháng 3 đến tháng 7, ngư dân thường đào sá sùng khi nước biển xuống, đem về chế biến bằng cách phơi khô hoặc có thể chế biến luôn món ăn từ những con sá sùng tươi.
Có rất nhiều món ăn hấp dẫn có thể chế biến được từ sá sùng tươi như sá sùng xào chua ngọt, chiên giòn, làm gỏi hay món nướng chấm tương ớt, muối tiêu chanh hoặc cũng có thể ướp muối ớt rồi nướng. Sá sùng nướng là món “mồi” vô cùng thích hợp cho “cánh mày râu” khi ngồi lai rai nhắm cùng rượu, bia. Sá sùng nướng giòn giòn, dai dai, vừa ngọt, vừa béo, càng ăn lại càng thấy ngon. Ngoài ra, sá sùng khô còn được dùng để nấu nước lèo thay cho thịt hay xương ống. Khi nấu bằng sá sùng, nước lèo trong vắt, không cần nêm nếm quá nhiều gia vị, có vị ngọt của sá sùng và vị thanh mát, không nhiều dầu mỡ. Nước lèo sá sùng có thể dùng chan phở, bún, bánh đa cua, tạo nên hương vị riêng mà chỉ có ở Hạ Long. Đối với những món ăn dân dã hơn, người dân Hạ Long thường dùng sá sùng để nấu canh thay cho tôm khô. Và còn rất nhiều món ăn khác hấp dẫn từ sá sùng mà các bạn nên tự mình đến Hạ Long một lần để được thưởng thức và do chính những người dân bản địa chế biến, để cảm nhận rõ hương vị tươi ngon, bổ dưỡng.
Không chỉ ngon mà sá sùng còn rất bổ dưỡng. Theo nghiên cứu, thành phần dinh dưỡng trong sá sùng có nhiều axit amin, glyxin, alanin, glutamin, succinic… và nhiều taurin, khoáng chất. Ngoài ra, sá sùng còn được biết đến là một vị thuốc quý, có tác dụng bổ dương (có công hiệu bổ thận, tráng dương, ích tinh), thanh nhiệt (tư âm giáng hỏa), thanh phế kiện tỳ. Do có giá trị cao cả về mặt dinh dưỡng, y học và do quá trình đánh bắt, chế biến công phu nên sá sùng có giá bán rất cao: khoảng từ 1 triệu đến vài triệu đồng/kg (sá sùng khô có giá cao hơn sá sùng tươi vài trăm ngàn đồng).
Khi đi du lịch Hạ Long, du khách có thể tìm mua sá sùng khô để làm quà biếu họ hàng và bạn bè. Sá sùng khô loại ngon phải dầy mình, đều con, màu trắng ngà, được làm sạch sẽ, ngửi thấy có mùi thơm đặc trưng. Không chọn mua sá sùng đã chuyển màu xanh nhạt có lấm tấm trắng, nhỏ, vụn vì có thể sá sùng đã để lâu hoặc bị mốc, rang không thơm, ăn thấy nhạt. Du khách nên chú ý để không chọn phải loại sá sùng đã được tẩy trắng, sẽ không có giá trị dinh dưỡng, ngược lại có thể gây hại cho sức khỏe. Hãy nhớ đừng quên thưởng thức món sá sùng khi có cơ hội đặt chân đến Hạ Long nhé!
