-Bất cứ những du khách nào khi đến với Đèo Ngang, thuộc dãy núi Hoành Sơn, đều không thể nào quên được khung cảnh hiện ra trước mắt non nước hùng vĩ nơi đây, cùng những câu chuyện về địa danh những thắng cảnh mà sử sách từ hàng trăm năm trước đã ghi lại.
Trong đó, Hoành Sơn Quan nơi nối liền hai tỉnh Quảng Bình và Hà Tĩnh, được xem như là một chứng tích lịch sử đặc biệt và rõ ràng nhất, một điểm nhấn minh chứng cho vẻ đẹp của dãy núi Hoành Sơn. Địa danh này là một trong những địa điểm du lịch nổi bật, thu hút du khách trong và ngoài nước tới tham quan vùng đất sứ quảng nới đây.
Đèo Ngang nằm ở trên núi Hoành Sơn, được tách ra từ dãy Trường Sơn, với chiều cao 256m được kéo dài từ Tây sang Đông, chạy dài ra tận biển và trở thành mốc lộ giới giữa hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình. Tại khu vực này, có khá nhiều những chứng tích lịch sử từ hàng trăm năm qua vẫn đang tồn tại, trong đó, Hoành Sơn Quan là một công trình lịch sử được xây dựng từ những năm 1883 dưới thời vua Minh Mạng, có thể nói là một trong những di tích lịch sử nổi tiếng tại quảng bình nói chúng và Việt Nam nói chung.
Những chiếc cửa của Hoành Sơn ở đỉnh Đèo Ngang, cao hơn 4m, hai bên có thành đăng dài hơn 30m, ở trên cửa đắp nổi ba chữ Hoành Sơn Quan, hai phía đào núi thành 1.000 bậc. Hoành Sơn Quan giờ đây tuy không nguyên vẹn, nhưng vẫn uy nghi, phong trần, nơi đầu núi góc biển.
Ông Trần Anh Tuấn, Giám đốc Bảo tàng tổng hợp tỉnh Quảng Bình cho biết: “Với vị thế quan trọng của vùng đất và con người Quảng Bình, nhà Nguyễn đã xây dựng cửa quan này. Đồng thời khẳng định vùng đất từ cửa quan này đến kinh đô có một vai trò hết sức quan trọng đối với nhà Nguyễn trong việc chống giặc ngoại xâm và xây dựng đất nước.”
Trải qua những cuộc chiến tranh tàn khốc và trải qua bao thăng trầm của lịch sử, Hoành Sơn Quan vẫn hiên ngang hùng vĩ trên đỉnh dãy núi Hoành Sơn, thu hút du khách trong và ngoài nước.
Chị Lê Thị Ngọc Hân, du khách Hà Nội cho biết: “Khi đến đây, mình thấy thật xứng đáng, những vùng đèo núi mình rất thích đi. Và khi đến đây với khung cảnh rất hoang sơ, rất là đẹp, đúng cái chất của Việt Nam, của miền Trung, nên tôi cảm thấy rất thỏa mãn.”
Du khách vô cùng thích thú với vẻ đẹp hoang sơ của vùng đất này
Chị Clara Ahle, du khách Đức cho biết: “Tôi rất thích Quảng Bình, vì tôi thích núi, thích biển, tôi lớn lên ở thành phố Béc Lin, và rõ ràng là ở đây rất khác so với nơi tôi sinh ra. Ở đây núi rất hoang sơ, rất đẹp, tôi thấy thích và thực sự cảm thấy hạnh phúc.”
Dừng chân nơi Hoành Sơn Quan, giữa núi non bao la hùng vĩ, với không gian thoáng đãng, làm cho lòng người dạt dào cảm xúc. Nơi đây thực sự là địa điểm dừng chân lý tưởng cho các du khách trên con đường thiên lý từ Bắc vào Nam.